De Kiwanis-pop

De “Kiwanis-pop” is een kleine stoffen pop die door Kiwanis aan ziekenhuizen is geschonken en wordt gebruikt door zorgverleners op kinderafdelingen.

Het doel is om gehospitaliseerde kinderen te helpen het psychologische trauma van hun ziekenhuisopname te overwinnen en het maakt het volgende mogelijk:

het verplegend personeel om de interventies, de gebaren van de verpleegkundigen of de artsen uit te leggen,
een schakel, een referentiepunt voor het kind zijn tussen de verschillende ziekenhuisafdelingen,
het kind om een acteur te zijn door de gebaren te reproduceren om het beter te begrijpen,
om het kind te vermaken, die het tekent, aankleedt, ermee praat…

Uitgeruste poppen met medisch materiaal vergemakkelijken de uitleg aan kinderen.

Andere, in hun ruwe staat gelaten, stellen de kinderen in staat hun creativiteit uit te oefenen en zich zo te uiten over de ziekte die ze tegenkomen.

Deconsecratie van ziekenhuisopname en operatie.

Een film gefinancierd door het Kdoll project

Kiwanis-poppen: het project van de kinderafdeling Vivalia – Marche-en-Famenne

Als kinderverpleegkundigen wordt unaniem aanvaard dat informatie deel uitmaakt van het zorgproces (van kinderen, van ouders). Deze informatie is een recht dat is opgenomen in het Handvest van het gehospitaliseerde kind (artikel 4): “kinderen en hun ouders hebben recht op informatie over ziekte en verzorging, aangepast aan hun leeftijd en begrip, teneinde te kunnen deelnemen aan beslissingen die hen betreffen”. We hebben allemaal gezien dat informatie stress, angst (en zelfs pijn) kan helpen verminderen. Informatie kan ook verkeerde voorstellingen corrigeren en kan het kind in staat stellen de controle terug te krijgen door een acteur te zijn omdat het op zijn beurt actief is.

Om deze informatie te verstrekken, beschikken wij over vele instrumenten, hoofdzakelijk rond spelletjes, aangezien het duidelijk is dat spelletjes een uitstekende manier zijn om met een kind in contact te komen. Het is ook door te spelen dat het kind de wereld kan ontdekken en integreren. Het is ook een manier om te zien wat het kind heeft begrepen en om de informatie zo nodig te corrigeren.

Onder de gebruikte spellen hebben we pre-operatieve animaties (playmobils, chirurgische pop), playmobil ziekenhuis, pictogrammen en Kiwanis-poppen die we sinds 2008 gebruiken.

Voor ons is de Kiwanis-pop een van de instrumenten waarmee wij een band kunnen opbouwen met het kind waarvoor wij zorgen. Wij gebruiken dit instrument om de doelstellingen van de dienst te ondersteunen.

Dit instrument lijkt ons “rijk” omdat het vele mogelijkheden biedt. Het kan ons in staat stellen om:

om de ingrepen, de handelingen van de verpleegkundigen of artsen, de behandelingen, de gevolgen na de operatie … uit te leggen (visuele informatievoorziening);
een schakel te zijn, een referentiepunt tussen de verschillende diensten – spoedeisende hulp, radio, pediatrie – (overgangsobject);
het kind een acteur te laten zijn door de gebaren te reproduceren (en zo te zien hoeveel het begrijpt);
om het kind te vermaken; hij kan het tekenen, aankleden, …

Wil het project slagen en standhouden, dan is het belangrijk dat het deel uitmaakt van een zorgproject dat door het team wordt gedeeld (om te voorkomen dat deze techniek bijkomstig en anekdotisch blijft, zoals de hobby van enkele leden).

Hier zijn de verschillende stappen die we volgden:

Beheersovereenkomst
Ontmoet professionals met expertise in informatie via spel; ontwikkel met hen een strategie
Definitie van wat we willen: Wat is het doel? Wie zal ze gebruiken? Op welk punt? Hoe moeten de gebruikers worden opgeleid?
Hoeveel mensen worden getroffen? Wat bestaat er al?
Besluit om “klein te beginnen”! Wij geven er de voorkeur aan weinig doelstellingen na te streven, maar deze geleidelijk en vooral duurzaam te installeren.
Besluit om met 2 soorten poppen te werken:
– blanco poppen van het kind
– de zogenaamde “fitted dolls”, die eigendom zijn van het departement.
Definitie van de “doelgroep”: kinderen in het ziekenhuis (kinderen die alleen de spoedeisende hulp bezoeken krijgen geen pop), in de leeftijd van 1 jaar tot +/- 10/12 jaar
Definitie van het circuit gevolgd door de pop :
– De pop wordt gegeven aan het kind dat op de spoedeisende hulp wordt opgenomen als het moet worden opgenomen. Het zal hem volgen tijdens zijn verblijf en kan worden gebruikt tijdens zijn eventuele overgang naar röntgenfoto’s, echografie, of tijdens de verschillende verzorgingen (katheterplaatsing, aerosolen, informatie over een chirurgische ingreep, over de gevolgen na de operatie…)

– De pop wordt systematisch gegeven tijdens de pre-operatieve animaties die om de twee weken plaatsvinden.
– Het kan ook worden gegeven bij binnenkomst op de kinderafdeling als het kind het nog niet heeft gekregen.

Paspoppen (informatievoorziening)

Tijdens een teamvergadering hebben wij de meest voorkomende oorzaken van ziekenhuisopname in kaart gebracht en in verband daarmee bekeken hoe de pop een informatiemedium zou kunnen zijn.
bouw van apparatuur en opstelling van protocollen voor gebruik
bewustmaking en voorlichting van de betrokken teams over deze praktijk (pediatrie, hulpdiensten, radio). Bekijken van de film “Informatie door spel”, uitwisselingen, delen van ervaringen, enz. om het verzet te ontcijferen.
Productie van poppen die infuus, tractie, aërosoltherapie, gips, enz. voorstellen. Deze poppen werden gemaakt door de verpleegsters van de afdeling. Teneinde de praktijken te harmoniseren en over een gemeenschappelijke taal te beschikken, heeft elk van hen een document opgesteld waarin het kader voor het gebruik van de door hen gemaakte pop wordt omschreven. Het is ook een manier om onze nieuwe collega’s te informeren over de procedure.
In dit document worden de operationele doelstellingen beschreven die gekoppeld zijn aan de oorzaak van de ziekenhuisopname (als een kind bijvoorbeeld wordt opgenomen voor een ademhalingsprobleem, kan de pop worden gebruikt om het kind voor te bereiden op het nemen van parameters, uitstrijkjes, aerosolen, etc. De pop kan ook worden gebruikt om het kind te begeleiden bij röntgenfoto’s).
Tijdens de volgende teamvergadering: elke verpleegster presenteerde haar pop en overhandigde het document ter validatie door het hele team.

De “maagdelijke” poppen :

De instructies zijn heel duidelijk: zodra de pop aan het kind wordt gegeven, is het belangrijk dat de pop wordt gepersonaliseerd, dat wil zeggen dat de verpleegster er een gezichtje voor tekent, een mond die verschillende uitdrukkingen kan hebben (glimlach, onverschilligheid, verdriet, woede, enz.), de pop een voornaam geeft en eventueel, als het kind dat wil, een ziektebeeld (of niet).
Het is belangrijk uit te leggen wat er van het kind wordt verwacht wanneer het de pop krijgt (dat hij/zij hem tekent, hem verzorgt, zodat de verpleegster hem/haar kan laten zien hoe hij/zij hem moet verzorgen, …) Deze stap is essentieel, anders zal de blanco pop ongetwijfeld op de bodem van het bed of in de zak belanden…

Na een paar jaar geeft Kiwanis ons nog steeds onze kostbare poppen en sindsdien hebben ze ons stiften gegeven!

De dienst werkte ook aan het pictogrammenproject (aanvankelijk ontworpen voor buitenlandse ouders) met de Kiwanispop als pictogram dat het kind voorstelt. We hebben het aantal poppen dat we gebruiken uitgebreid: een pop die een blindedarmoperatie heeft ondergaan, met nietjes en een drain, en een pop die is uitgerust met een 24-uurs EEG (een onderzoek dat we onlangs hebben uitgevoerd).

De Kiwanis poppen zijn hulpmiddelen, niet altijd aan iedereen gegeven zoals oorspronkelijk bedoeld. Vanaf nu worden ze eerder gegeven als men denkt dat ze nuttig kunnen zijn… Zij worden altijd systematisch gegeven aan kinderen die deelnemen aan pre-hospitale animaties waar zij duidelijk de schakel vormen tussen voorbereiding en ziekenhuisopname.

Zoals ik in het begin al zei, is de pop een instrument, niet meer en niet minder, dat ons genereus ter beschikking wordt gesteld. Dit hulpmiddel kan in sommige gevallen van onschatbare waarde zijn en in andere gevallen volkomen nutteloos… Het is aan ons om ons bewust te zijn van alle hulpmiddelen (pictogrammen, afleiding, enz.) die ons ter beschikking staan om contact te maken met het kind en om het hulpmiddel te kiezen dat bij ons en het kind waarvoor we zorgen past.

Het is een garantie voor de kwaliteit van ons werk om ons aan te passen aan onze patiënt. Het is aan ons om aandachtig te zijn en onze nieuwsgierigheid en creativiteit te ontwikkelen.

Françoise MALFROY
Infirmière. en chef
Afdeling Kindergeneeskunde
VIVALIA – IFAC